İklim Değişikliği Nedir ?

İklim Değişikliği Nedir ?

Dünyamızın atmosferi tarım seraları gibi mantıkla çalışır. Yüzeye ulaşan güneş ışınlarının neredeyse yarıya yakını yeryüzünden yansır. Atmosferimiz, sera gazı olarak da nitelendirilen karbondioksit, metan, su buharı, ozon, azot oksit vb. gazlar sayesinde yeryüzünden yansıyan güneş ışınlarının bir kısmını tekrar yeryüzüne gönderir. Bir sera örtüsü veya battaniye görevi gören sera gazları sayesinde yeryüzündeki ortalama sıcaklık, insanlar, hayvanlar ve bitkilerin hayatını devam ettirmesine olanak verecek bir ısı düzeyini, 15°C’yi yakalar. Sera gazları olmasaydı, yeryüzünün ortalama sıcaklığı -18°C civarında olurdu. Sera gazlarının bu doğal etkisi “sera gazı etkisi” olarak adlandırılır.

Atmosferdeki sera gazlarının oranı, 1750’li yıllarda başlayan sanayi devrimi sonrasında artmaya başlamış, karbondioksit oranı %40’lık bir artış göstererek 280 ppm’den 394 ppm’e ulaşmıştır. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’ne (IPCC) göre karbondioksit oranındaki artış öncelikle fosil yakıt kullanımından kaynaklanıyor. Kayda değer ikinci etken, başta ormansızlaşma olmak üzere arazi kullanımındaki değişimdir.

Küresel iklim değişikliği insani fosil yakıtlar tüketimi, endüstriyel ve tarımsal gibi faaliyetlerinin sonucu olarak atmosferdeki miktarı ve yoğunluğu artan sera gazlarının neden olduğu küresel ısınmanın neden olduğu iklim değişiklikleridir. Bu iklim değişiklikleri kuraklık, çölleşme, yağışlardaki dengesizlik ve sapmalar, su baskınları, tayfun, fırtına, hortum vb. meteorolojik olaylarda artışlar gibi belirtilerle kendini gösterir.

Fosil ve biyokütle yakıtların yakılması, insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının en büyük kaynağıdır. Çimento üretimi karbondioksit, tarım ve katı atık düzenli depolama sahaları metan gazı salmaktadır. Gübre kullanımı ve naylon üretimi, diazot monoksit ve buzdolabı ile klimalar florine sera gazı emisyonlarını artırmaktadır. Arazi kullanımı değişiklikleri de iklim sistemini önemli ölçüde etkilemektedir. Tarım amaçlı kullanım için arazi açılması, koyu renkli yüzeyin miktarını artırmakta ve sonuç olarak gelen güneş radyasyonu yansımaktan çok emilmektedir. Arazi açılması ayrıca, ormanların tahrip edilmesi nedeniyle, karbondioksiti tutan ve depolayan ağaç ve bitkilerin azalması anlamına gelmektedir. Çölleştirme, atmosfere geçen toz miktarında artışa neden olması dolayısıyla güneşten Yerküre yüzeyine gelen enerjiyi azaltarak küresel ısınmayı yavaşlatan bir etkiye sahip olabilmektedir. Şehirleşme, şehir ısı adalarının, yani şehirlerde çevrelerine göre daha sıcak alanların oluşmasına yol açmaktadır.

GÜNÜMÜZDE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE NEDEN OLAN ETKİLER
Son 50 yılda küresel sıcaklıkta gözlenen artışların büyük bölümünün nedeni insan kaynaklı sera
gazı salımlarıdır.

blank
yıllara göre iklim sıcaklığı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİ ÖNLEME VE ZARARLI ETKİLERDEN KORUNMA
Gezegenimizin ve dolayısıyla bütün canlıların geleceğini yakından ilgilendiren iklimdeki
değişmelerin önlenebilmesi veya belirli sınırlar içinde tutulabilmesi için, dünyasal boyuttaki çalışmalar
yoğun bir biçimde devam etmektedir. Buna rağmen bu gayretlerin çeşitli nedenlerle ve özellikle de
gelişmiş ülkelerin ekonomik çıkarları nedeniyle, yeterli olduğu söylenemez.
Bilindiği gibi, iklim değişikliğine neden olabilecek doğal etmenlere müdahale etmek ve onlan
kontrol altına almak oldukça zor, hatta imkansızdır. Ancak küresel ısınmaya bağlı olarak görülebilecek
iklim değişikliğinin önlenebilmesi için, hiç olmazsa insanların çeşitli faaliyetlerine bağlı olarak
atmosfere verilen sera gazlarının azaltılması ve doğal çevrenin korunması gibi konular, insanın
elindedir. Bu nedenle Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı (1992, Rio Konferansında
imzaya açılan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve 10 Aralık 1997 yılında
hazırlanan Kyoto Protokolü ile ortaya konulan yükümlülüklerin gerçekçi ve adil bir biçimde yerine
ge­tirilmesi gerekir.

Bunun için kısaca aşağıdaki hususlar bütün ülkelerce kabul edilmeli ve gerekli
önlemler alınmalıdır.
1-Enerji üretim ve tüketiminde gerekli tasarruf sağlanmalı, fazla yakıt tüketiminin ve hava
kirliliğinin önlenebilmesi için yakma teknolojileri geliştirilme­lidir.
2-Fosil yakacaklar yerine yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklan (hidrolik, güneş, rüzgâr,
jeotermal, biyokütle v.b.) kullanımının yaygınlaştırılmalıdır.
3-Ormanlar başta olmak üzere, biyolojik çeşitliliğin korunması için gerek­li önlemler alınmalıdır.
4-Kent içi ve kent dışı yolcu ve yük taşımacılığında motorlu araçların daha az yakıt tüketmelerini
sağlayacak şekilde düzenlenmeler yapılmalıdır. Bunun için;
5-Kent içinde toplu taşımacılığa geçilmeli
6-Yük ve yolcu taşımacılığında deniz ve demir yollarına önem verilmeli
7-Doğal kaynaklar tüketilmeden bilinçli bir biçimde kullanılmalı, dengeli ve sürdürülebilir bir
kalkınma modeli benimsenmelidir.


Görüleceği gibi alınacak bütün önlemlerin amacı, atmosferin doğal denge­sinin korunmasına
yöneliktir. Çünkü 1980 yılında iyice hissedilmeye başlayan atmosferin alt kısımlarındaki
ısınma eğilimi halen sürmektedir. Nitekim son yıllarda rekor sıcaklıklar yaşanmıştır. Bunun
için ulusal ve uluslar arası önlemle­rin alınması ve küresel ısınmayı önleyici politikaların
geliştirilmesi zorunludur. Şüphesiz bu önlemlerin başında insanların çeşitli etkinlikleri
sonucunda atmosfere bırakılan sera gazlarının belirli bir düzeyin altına çekilmesi, en azından
mevcut durumdaki seviyede tutulması gerekir. Aksi taktirde yaşamaya başladığımız doğal
tehlikelerin afete dönüşmesi kaçınılmaz hale gelecek, çok büyük acılar yaşanacak, belki de
bütün canlıların yaşama şansı kalmayacaktır.

blank
Ağaç dikmek, ormanı korumak topluluk olarak yapabileceğimiz bir işlemdir.
blank
Temiz su kaynaklarını, tasarruflu ve doğru kullanmalıyız.
blank
Yenilenebilir enerji sistemlerini yaygınlaştırmak, tercih için teşviklerde bulunmak gerekir.
blank
Dünya tüm canlıların evi, tüm kaynakları israf etmeden tasarruflu bir şekilde bilinçli kullanmak gerekir.

Kaynaklar

https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51133428

https://www.wwf.org.tr/ne_yapiyoruz/iklim_degisikligi_ve_enerji/iklim_degisikligi/

https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0klim_de%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi

https://mgm.gov.tr/iklim/iklim-degisikligi.aspx

http://www.obi.bilkent.edu.tr/bultenorta/20172018/ekoilk01122017.pdf

ZİYARETÇİ YORUMLARI

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu aşağıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

BİR YORUM YAZ